Historie Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement van Texel
het departement over de Amstel
het departement met de Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement aangaande een Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe ordening ook niet en na de instelling in 1801 van het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens een antieke gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest verwisselen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden van de Maas.
Nadat de Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, was een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werden in een grondwetcommissie alsnog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werd door de rest aangaande de commissie verworpen.[2]
De andere provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug betreffende Friesland tot Holland, doch ons deel over Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werd tevens dit laatste Hollands Brabant, nederland over Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 een grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te beperken werd Holland voor een grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate voor Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie met Amsterdam en drong men met op het herstel met de verdeling zoals deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werden desalniettemin niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel betreffende een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake met ons samenvoeging aangaande de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het deze regelen over de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten door geneesmiddel betreffende een Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in dit noorden door geneesmiddel betreffende een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) indien grens fungeert.
Ten zuiden van het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tegelijkertijd dit Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, maar met ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zich de Zaanstreek en andere, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij de stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in dit deel betreffende een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in het noorden een Kop betreffende Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust met een provincie is grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, haar laatste blog Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden betreffende het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt een IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: dit is het westelijk gebied van het Noordzeekanaal, met indien middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt de antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit kijk hier eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te horen, omdat hier heel wat Amsterdammers wonen. Een meest typische bedrijvengids Noord-Holland dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere het lokale dialect betreffende de standaardtaal afwijkt; vooral dit Tessels en dit Wierings beschikken over een heel persoonlijk karakter.
Precies wanneer in overige dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake van ons teruggang met een dialecten. Toch bestaan enkele Provincie Noord-Holland dialecten alsnog opvallend vitaal. Met name het Volendams is ter plaatse alsnog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt ook uit een dialecten. De dialecten ten noorden van dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten betreffende Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of een Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp betreffende de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
Een opstelling aangaande een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Vaak kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat achterbaks betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en heeft dit nooit zeker kunnen vervangen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang bezit, wordt ze via overige taalkundigen aangaande een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland als enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht van een besturen aangaande een recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden van 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn er in Noord-Holland ons tiental overige via Natura 2000 hier aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan het item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort